Kadernota 2025-2028: het financiële raamwerk voor de komende jaren

Ieder stelt de gemeente Reimerswaal voor het zomerreces de kadernota vast. In de kadernota stelt de gemeente haar kaders voor het opstellen van de definitieve begroting die in het najaar aan de gemeenteraad wordt voorgesteld. Bij de behandeling van de kadernota krijgen alle partijen de ruimte om hun algemene beschouwingen te geven over het geformuleerde beleid in de kadernota voor de komende jaren. Hieronder leest u de bijdrage van fractievoorzitter Artwin Otte. 

Voorzitter,

Wij lezen in de Bijbel in psalm 127: “Zo de Heere het huis niet bouwt, tevergeefs arbeiden deszelfs bouwlieden daaraan.” Zo de Heere de stad niet bewaart, tevergeefs waakt de wachter.

Als de Heere het huis niet bouwt, dan is het werk van de arbeiders nutteloos en als de Heere de stad niet bewaart dan is het werk van de wachter nutteloos.

Dit wijst ons erop de we afhankelijk zijn van Gods zegen.

En over deze zegen gaat het in psalm 128. Welgelukzalig (werkelijk gelukkig) is een iegelijk (iedereen) die de Heere vreest en in Zijn wegen wandelt.

Als SGP-fractie willen we in die afhankelijkheid van de Heere ons werk doen, ook als we vanavond spreken over het beleid voor de gemeente Reimerswaal voor de komende jaren. Wij geloven dat deze psalmen ons ook als overheid de weg wijzen in hoe we onze gemeente moeten besturen. Psalm 127 is gedicht door koning Salomo. Hij had een groot rijk te besturen en veel wijsheid van God gekregen en hij leert ons dat hard werken en veel inspanning leveren allemaal nutteloos is zonder afhankelijkheid van God en zonder de zegen van God. Daarom willen wij politiek bedrijven met een geopende bijbel, om ons daardoor te laten leiden.

Voorzitter, we willen het college en de ambtelijke organisatie bedanken voor de kadernota die ons is aangeboden. Het geeft de richting aan die we komende vier jaar in de gemeente Reimerswaal willen gaan.

Bij diverse onderdelen in deze kadernota staat een specifiek voorstel van het college. Ik heb in het verleden wel eens meegemaakt dat deze opmerkingen in het rood erbij stonden. Gelukkig staan ze nu gewoon in het zwart. Het zijn noodzakelijke keuzes, maar er is niet direct paniek. Zo lezen wij dit althans. De reserve van de gemeente Reimerswaal is nog zelden zo hoog geweest en toch wordt er wel een wel beetje paniek gemaakt over toekomstige jaren vanaf 2026. Natuurlijk weten we dat als je elk jaar rode cijfers schrijft een reserve verdwijnt en dat het goed is dat je daarom bijstuurt. Maar een paar jaar rode cijfers zodat een reserve ingezet wordt die in voorgaande jaren is opgebouwd, daar is ons inziens niets mis mee. Wij hebben eerder aangegeven dat we echt willen waken om rigoureuze, onomkeerbare maatregelen te nemen op basis van financiële verwachtingen die gebaseerd zijn op heel veel onzekerheden. Het college kiest ervoor om niets op te nemen van het uiteraard niet zekere, maar toch wel verwachte, dividend van ZEH van 2,5 miljoen. Dit terwijl onze toezichthouder zelfs zegt dat we dit voor 50% structureel op zouden mogen nemen. We steunen de lijn om ons niet te rijk te rekenen, maar we moeten ook wel realistisch blijven begroten. Afgelopen jaren bleek er jaar op jaar een positiever tot veel positiever resultaat te zijn dan we begroot hadden. Wij hebben dan ook best wel moeite met het genoemde advies van de VNG om geen sluitende begroting te presenteren. We zijn dan bezig om elkaar als overheden voor de gek te houden om maar zoveel mogelijk geld te krijgen, dat kan toch niet de bedoeling zijn?

Als het gaat over de opmerking die door het college gemaakt is bij de GR’en om die mee te laten bezuinigen in lijn met de procentuele daling van de algemene uitkering van het gemeentefonds dan kunnen wij deze volledig steunen. In eerdere presentaties is gesteld dat er een daling van ongeveer 4 miljoen van deze uitkering is voor Reimerswaal. Op een begroting van onze gemeente van circa 65 miljoen is dit ruim 6%. Waarom wordt er door het college voor gekozen om slechts 2,5% bezuiniging bij de GR’en te voorzien. Dit betekend immers dat op andere onderdelen meer dan 6% bezuinigd moet worden.  Hierop krijg ik graag een reactie van de portefeuillehouder.

De opmerkingen van het college bij zowel de WMO als jeugdhulp vinden wij terecht. De voorziene  kostenstijgingen zijn enorm en het is goed dat er onderzoek wordt ingesteld om vanuit een niet zorg gerelateerd perspectief te bekijken of middelen doelmatig worden besteed en welke mogelijkheden er zijn om kosten te besparen. Een concrete vraag aan het college is of dit onderzoek al is gestart? Wij zouden graag geïnformeerd worden over de onderzoeksvragen die voor dit onderzoek meegegeven worden en ook wanneer wij de resultaten van dit onderzoek tegemoet kunnen zien. Kan er bijvoorbeeld ook meegenomen worden of er inzicht verkregen kan worden in onderliggende oorzaken van de noodzakelijkheid van jeugdhulp.

Deze focus op financiële houdbaarheid van zowel WMO als jeugdzorg is belangrijk. Veel belangrijker is de vraag die er onder ligt: Hoe kunnen we als samenleving met elkaar blijven zorgen voor jongeren en ouderen die hulp nodig hebben? Hier signaleren wij een maatschappelijk probleem. Naar onze mening focussen we heel sterk op reduceren van kosten of het krijgen van extra rijksmiddelen (wat overigens ook gewoon belastinggeld is van onze inwoners). Wij zien graag een inzet op het voorkómen van deze noodzakelijke zorg. Wij vragen het college om dit ook onder de aandacht te brengen bij onze landelijke overheid. Het beleid wat landelijk gemaakt wordt, moet getoetst worden op de doorwerking van dit beleid op gezinnen en op de sociale cohesie in onze samenleving. We zijn echt te veel gericht op economische groei. De “digitale wereld van perfecte plaatjes die absoluut niet overeen komt met de werkelijke wereld” heeft veel negatieve invloed op met name jongeren.  We werken een prestatiemaatschappij in de hand. Waarom wordt er in heel veel wetgeving en beleid uitgegaan van het individu? Wij pleiten er als SGP voor het gezin een grotere plaats te geven. Om bij nieuw beleid te toetsen wat de effecten hiervan zijn op het gezin. In het bijzonder als het gaat om wetgeving op gebied van inkomensbeleid en arbeidsparticipatie. Kunnen we waar mogelijk in ieder geval in Reimerswaal alvast meer inzetten op de waarde van het gezin? Wij zien de grote waarde van het gezin, zeker ook als we in de psalmen 127 en 128,  waarmee ik deze bijdrage begon, zien dat de zegen van God in het bijzonder ook in het gezinsleven wordt beloofd.

Een enorme toename van eenzaamheid, niet alleen onder ouderen, is met geld niet op te lossen. Wél met een samenleving waarin aandacht is voor elkaar, waarin ruimte en tijd is om er voor en met elkaar te zijn.

De toename van zorgen en problemen bij jongeren die naar de jeugdhulp gaan, is ten diepste niet met geld op te lossen.

Wij pleiten voor een grotere waardering voor het gezin, het gezin vervult in het dagelijkse leven immers een kolossale rol. Ouders besteden uren per dag aan het verzorgen en opvoeden van hun kinderen. Kinderen leren van ouders normen en waarden om in de samenleving goed met elkaar om te gaan. En de (zorgen over) de ontwikkeling van het kind en gezin bepalen mede het welzijn van de ouders.

Een buurtwerker die laagdrempelig toegankelijk is en signalen  van kwetsbare inwoners vroegtijdig signaleert zodat er eerder hulp en ondersteuning geboden kan worden, kan in dit kader heel waardevol zijn. Wij vinden het jammer dat het college heeft besloten om het aanstellen van een 2^e buurtwerker uit te stellen.

We zijn blij dat het college mede naar aanleiding van een motie die vorig jaar door de raad is aangenomen, voorstelt om te investeren in een speeltuin, waar gezamenlijk gespeeld kan worden en ook nog dicht bij de natuur. We moeten onze jongeren uitnodigen om samen te spelen in plaats van individueel achter een beeldscherm te zitten. We zien graag een snelle uitvoering hiervan.

In dit kader maken wij ons zorgen over het feit dat allerlei activiteiten die in onze dorpskernen worden georganiseerd en positief bijdragen aan de sociale cohesie door verregaande veiligheidsmaatregelen bijna onmogelijk worden gemaakt. Veiligheid is belangrijk, maar alle risico’s uitsluiten is niet mogelijk en ook niet de verantwoordelijkheid van de overheid. We moeten oppassen een soort “neem-geen-enkel-risico-samenleving” te worden en daardoor allerlei sociale activiteiten de nek om te draaien. We zien uit naar een voorstel van het college om hier anders mee om te gaan. In het verlengde hiervan vragen we aandacht voor de problemen rond de jaarwisseling in de diverse dorpskernen. Voor met name oudere mensen en dieren levert dit jaarlijks gevaarlijke situaties en graag willen we zien dat door een strenger beleid hier meer op gehandhaafd gaat worden.

We hebben afgelopen jaar op diverse manieren gesproken over recreatie en toerisme. Als SGP vinden we het belangrijk dat de inwoners van onze gemeente dicht bij huis ruimte kunnen vinden voor ontspanning. Inzetten op goede en veilige fietspaden, mooie wandelpaden en dergelijke moet wat ons betreft de aandacht blijven houden. Wij maken ons zorgen over te veel focus op een groei van toerisme in onze gemeente.

In deze kadernota is een enorme investering opgenomen voor de reconstructie van de damwanden in Yerseke. In eerdere informatiebijeenkomsten was het onduidelijk van wie de damwanden zijn, wie ze destijds heeft betaald en wie er verantwoordelijk voor is. Nu lijken we de volledige verantwoordelijkheid als gemeente naar ons toe te trekken en dan te proberen nog cofinanciering te zoeken. Wij willen wel graag duidelijkheid hierover alvorens hiervoor financiële middelen beschikbaar te stellen. Dit is een concrete vraag aan de wethouder.

In het coalitieakkoord wat twee jaar geleden is opgesteld, is sterk ingezet op het realiseren van woningbouw. In diverse dorpskernen zijn hier echt stappen in gezet. In Rilland hopen we nog deze maand een bestemmingsplan van de Werfkampen vast te stellen.  Met name in Yerseke liggen er echt een aantal serieuze plannen van behoorlijke omvang. Hier zijn we blij mee. Daarentegen zien we dat er in Krabbendijke weinig vooruitgang wordt geboekt. Het uitplaatsen van de sportvelden is door externe factoren een langdurig verhaal geworden, waar we als gemeente beperkte invloed op hebben. Graag willen we voor Krabbendijke serieuze plannen zien, zodat er voor senioren voorzieningen komen wat de doorstroom kan bevorderen binnen de dorpskern.

Wat betreft ruimte voor bedrijven dringen wij er op aan om te zorgen dat lokaal gevestigde bedrijven kunnen groeien en er ook ruimte is voor jonge ondernemers. Laten we in onze gemeente dáár vooral op inzetten en niet op ongebreidelde groei van bedrijventerreinen voor allerlei grote ondernemingen zonder enige binding aan onze gemeente of bijdrage aan werkgelegenheid voor de lokale bevolking.

Wij hebben bij de technische vragenronde vragen gesteld over de investering van een ton in een nieuwe loods van de scouting. Is hier wettelijke grondslag voor? Of betekend dit dat elke vereniging vanaf heden een beroep kan doen op de gemeente voor nieuwe huisvesting? Graag ontvangen wie hierop nog een reactie.

Er is gekozen om de eerdervastgestelde jaarlijkse donatie van €975.000,- per jaar aan een voorziening voor kapitaalslasten voor onderwijshuisvesting te schrappen en daarvoor eenmalig 18 miljoen uit de algemene reserve te voorzien. Nemen we door het vaststellen van de kadernota nu beide besluiten. Of nemen we alleen het besluit om de jaarlijkse bijdrage te schrappen en spreken we slechts het voornemen uit om die reserve te gaan vormen? Hier zou ik wel graag een duidelijke reactie op krijgen van de portefeuillehouder.

Voorzitter, ik ga afronden. Ik heb enkele vragen gesteld waarop we graag een reactie krijgen. We hebben ook enkele punten benoemd waarop wij graag meer of iets andere inzet van het college zouden zien. Maar ik heb ook aangegeven dat wij in grote lijnen kunnen instemmen met de voorgestelde plannen in deze kadernota.

Zoals ik in mijn inleiding begonnen ben, zijn wij er van overtuigd dat wij in de uitvoering van al deze plannen afhankelijk zijn van de zegen van God. Wij wensen het college, de ambtelijke organisatie en ook de gemeenteraad die zegen toe.

Hier leest u de kadernota.